第三本: 張君瑞害相思雜劇 楔子
Phần Thứ Ba
Cậu Trương gửi thư tình,
Con Hồng đưa lời hẹn.
Tội tình cô kể ra,
Thuốc thang bà hỏi đến.
Phần Thứ Ba
Cậu Trương gửi thư tình,
Con Hồng đưa lời hẹn.
Tội tình cô kể ra,
Thuốc thang bà hỏi đến.
西廂記 第三本 第一折 | III.1 Lần trước |
[旦上雲]自那夜聽琴後
,聞說張生有病,我如 今著紅娘去書院裏,看 他說甚麼。[叫紅科][紅上 雲]姐姐喚我,不知有甚 事,須索走一遭。[旦雲] 這般身子不快呵,你怎 麼不來看我?[紅雲]你想 張[旦雲]張甚麼?[紅雲]我 張著姐姐哩。[旦雲]我有 一件事央及你咱。[紅雲] 甚麼事?[旦雲]你與我望 張生走一遭,看他說甚 麼,你來回我話者。[紅 雲]我不去,夫人知道不 是耍。[旦雲]好姐姐,我 拜你兩拜,你便與我走 一遭![紅雲]侍長請起, 我去則便了。說道:張 生,你好生病重,則俺 姐姐也不弱。只因午夜 調琴手,引起春閨愛月 心。 [仙呂][賞花時]俺姐姐 針線無心不待拈,脂粉 香消懶去添。春恨壓眉 尖,若得靈犀一點,敢 醫可了病懨懨。[下] [旦雲]紅娘去了,看 他回來說甚話,我自有 主意。[下] (01) 第一折 [末上雲]害殺小生也。 自那夜聽琴後,再不能 夠見俺那小姐。我著長 老說將去,道張生好生 病重,卻怎生不見人來 看我?卻思量上來,我 睡些兒咱。[紅上雲]奉小 姐言語,著我看張生, 須索走一遭。我想咱每 一家,若非張生,怎存 俺一家兒性命也?(02) [仙呂][點絳唇]相國行 祠,寄居蕭寺。因喪事 ,幼女弧兒,將欲從軍 死。 [混江龍]謝張生伸志 ,一封書到便興師。顯 得文章有用,足見天地 無私。若不是剪草除根 半萬賊,險些兒滅門絕 戶俺一家兒。鶯鶯君瑞 ,許配雄雌;夫人失信 ,推託別詞;將婚姻打 滅,以兄妹為之。如今 都廢卻成親事,一個價 愁糊突了胸中錦繡,一 個價淚揾了臉上胭脂。(03) [油葫蘆]憔悴潘郎鬢 有絲;杜韋娘不似舊時 ,帶圍寬清減了瘦腰肢 。一個睡昏昏不待觀經 史,一個意懸懸懶去拈 針線;一個絲桐上調弄 出離恨譜,一個花箋上 刪抹成斷腸詩;一個筆 下寫幽情,一個弦上傳 心事:兩下裏都一樣害 相思。(04) [天下樂]方通道才子 佳人信有之,紅娘看時 ,有些乖性兒,則怕有 情人不遂心也似此。他 害的有些抹媚,我遭著 沒三思,一納頭安排著 憔悴死。 卻早來到書院裏, 我把唾津兒潤破窗紙, 看他在書房裏做甚麼。(05) [村裏迓鼓]我將這紙 窗兒潤破,悄聲兒窺視 。多管是和衣兒睡起, 羅衫上前襟褶䘭。孤眠 況味,淒涼情緒,無人 伏侍。覷了他澀滯氣色 <*III.1.01*> ,聽了他微弱場息,看 了他黃瘦臉兒。張生呵 ,你若不悶死多應是害 死。(06) [元和令]金釵敲門扇 兒。[末雲]是誰?[紅唱]我 是個散相思的五瘟使 <*III.1.02*>。 俺小姐想著風清月朗夜 深時,使紅娘來探爾。[ 末雲]既然小娘子來,小 姐必有言語。[紅唱]俺小 姐至今脂粉未曾施,念 到有一千番張殿試<*III.1.03*>。(07) [末雲]小姐既有見憐 之心,小生有一簡,敢 煩小娘子達知肺腑咱。[ 紅雲]只恐他翻了面皮。 [上馬嬌]他若是見了 這詩,看了這詞,他敢 顛倒費神思。他拽起面 皮來:查得誰的言語你 將來,這妮子怎敢胡行 事?他可敢嗤、嗤的扯 做了紙條兒。 [末雲]小生久後多以 金帛拜酬小娘子。(08) [紅唱] [勝葫蘆]哎,你個饞 窮酸俫沒意兒,賣弄你 有家私,莫不圖謀你的 東西來到此?先生的錢 物,與紅娘做賞賜,是 我愛你的金資? [么篇]你看人似桃李 春風牆外枝,賣俏倚門 兒。我雖是個婆娘有志 氣。則說道:可憐見小 子,隻身獨自!恁的呵 ,顛倒有個尋思。(09) [末雲]依著姐姐,可 憐見小子隻身獨自![紅 雲]兀的不是也,你寫來 ,咱與你將去。[末寫科][ 紅雲]寫得好呵,讀與我 聽咱。[末讀雲]珙百拜奉 書芳卿可人妝次:自別 顏範,鴻稀鱗絕,悲愴 不勝。孰料夫人以恩成 怨,變易前姻,豈得不 為失信乎?使小生目視 東牆,恨不得腋翅於汝 台左右;患成思渴,垂 命有日。因紅娘至,聊 奉數字,以表寸心。萬 一有見憐之意,書以擲 下,庶幾尚可保養。造 次不謹,伏乞情恕!後 成五言詩一首,就書錄 呈:相思恨轉添,謾把 瑤琴弄。樂事又逢春, 芳心爾亦動。此情不可 違,芳譽何須奉?莫負 月華明,且憐花影重。(10) [ 紅唱] [後庭花]我則道拂花 箋打稿兒,原來他染霜 毫不構思。先寫下幾句 寒溫序,後題著五言八 句詩。不移時,把花箋 錦字,疊做同心方勝兒 。忒聰明,忒敬思,忒 風流,忒浪子。雖然是 假意兒,小可的難到此 。 [青歌兒]顛倒寫鴛鴦 兩字,方通道在心為志 。[末雲]姐姐將去,是必 在意者![紅唱]看喜怒其 間覷個意兒。放心波學 士!我願為之,並不推 辭,自有言詞。則說道 :昨夜彈琴的那人兒, 教傳示。(11) 這簡帖兒我與你將 去,先生當以功名為念 ,休墮了志氣者! [寄生草]你將那偷香 手,準備著折桂枝。休 教那淫詞兒汙了龍蛇字 ,藕絲兒縛定鶤鵬翅, 黃鶯兒奪了鴻鵠志;休 為這悴幃錦帳一佳人, 誤了你玉堂金馬三學士 。(12) [末雲]姐姐在意者![ 紅雲]放心,放心! [煞尾]沈約病多般, 宋玉愁無二,清減了相 思樣子。則你那眉眼傳 情未了時,中心日夜藏 之。怎敢因而,有美玉 於斯,我須教有發落歸 著這張紙。憑著我舌尖 上說詞,更和這簡帖兒 裏心事,管教那人來探 你一遭兒。[下] [末雲]小娘子將簡帖 兒去了,不是小生說口 ,則是一道會親的符篆 。他明日回話,必有個 次第。且放下心,須索 好音來也。且將宋玉風 流策,寄與蒲東窈窕娘 。[下] (13) |
Cảnh I. — Trong buồng thêu
OANH OANH. — (cùng con Hồng ra) — Từ lúc đêm qua nghe đàn đến giờ, người sao bạo bực thế này! Em rỗi đấy thì sang bên viện sách thăm cậu Trương, xem cậu ấy nói thế nào, về trả lời ta hay. CON HỒNG. — Con chả đi! Bà biết đến không phải chuyện bỡn! OANH OANH. — Cô không nói, bà biết sao được? Cứ việc sang! CON HỒNG. — Vâng thì con đi! (một mình) — Cậu Trương ơi! Cậu ốm mà cô tôi đây nào có khoẻ! Vỉa: Chưa từng chung chén loan phòng, Lại còn nghe tiếng tơ đồng đêm sương! Hát: Phấn son lười cả điểm trang! Đường kim, mũi chỉ không màng đến tay! Buồn xuân đè nặng đôi mày! Trái tim ai đó họa chữa được bệnh này cho ai! (vào) OANH OANH. — Con Hồng đi rồi! Xem nó về nói ra làm sao! (01) Ngâm: Chua chát mười phần khôn nói một! Nhớ thương giây lát tưởng chừng năm! (vào) Cảnh II. — Viện sách CẬU TRƯƠNG. — (ra) Thật là giết tôi! Tôi đã nhờ Sư cụ sang nói tôi yếu nặng lắm, sao không thấy sai ai sang thăm tôi? Mệt quá! Tôi cố ngủ lấy một chút! (ngủ) CON HỒNG. — (ra) Vâng lời cô tôi, sai tôi sang thăm cậu Trương. Tôi phải sang một lát mới được! Tôi nghĩ: giá không có cậu Trương, thì có còn đâu là tính mạng cả nhà! Gặp tang quan Tướng, Ở trọ am mây, Một nhà cơn vạ gió, tai bay, Tưởng chết cả về tay quân giặc! Ơn cậu Trương viết thư một bức, Cứu binh đâu lập tức đến đùng đùng! Trời Đất kia vốn vẫn chí công, Văn chương thế mới là hữu dụng! Năm nghìn giặc, ví không trừ hết giống, Một nhà này đâu còn sống đến nay? Cô Oanh tôi với cậu Trương đây, Duyên đôi lứa được sum vầy là phải! Trách bà lớn đem lòng bạc bội, Làm lỡ làng phận cải, duyên kim! Xóa vợ chồng, bày chuyện anh em, Để đôi trẻ ngày đêm uất ức, (03) Cậu buồn bã: sử kinh biếng nhác, Cô thờ ơ: trang sức bỏ lười! Cậu tóc mai sợi bạc mọc dài, Cô vóc liễu dây đai thắt lỏng! Cậu chữ nghĩa còn đâu trong bụng, Cô chỉ kim không động đến tay! Thơ đoạn trường, cô chép bức tờ mây; Khúc ly hận, cậu lựa dây đàn nguyệt! Trên đường tơ, dưới ngòi bút viết, Đôi bên cùng tha thiết nỗi tương tư! (04) Chuyện giai nhân, tài tử ngày xưa, Tưởng bịa đặt ai ngờ thật có! Nhưng nghĩ cũng lạ thay cho họ: Duyên dở dang còn bày đủ mọi trò! Giá Hồng thì cứ việc chết co! Thừa hơi sức mà to chuyện vậy! — Này đã đến rồi đây! Tôi lấy tí́ nước bọt, bấm thủng lần giấy bồi song, xem cậu ta làm gì ở trong phòng sách! (05) Thấm nước bọt, chọc thủng lần song giấy, Nín tiếng hơi, tôi trông thấy rõ ràng: Áo nát nhầu, khuôn mặt võ vàng, Chắc hẳn giấc hoàng lương vừa mới tỉnh, Thở hổn hển, vẻ người rám rỉnh <*III.1.01*>! Nỗi nằm suông cám cảnh khách đa tình! Nào ai người sớm tối hầu quanh? Cậu Trương nhỉ! Ốm chẳng chết, bực mình mà chết đó! (06) Thoa vàng giắt trên đầu, sẵn có, Bút cầm tay tôi gõ cánh cửa ngoài! CẬU TRƯƠNG. — Ai đấy? CON HỒNG : Em đây sứ giả nhà trời <*III.1.02*>, Rắc tương tư xuống cho người trần gian! (cậu Trương mở cửa. Con Hồng vào) CẬU TRƯƠNG. — Đêm qua, đa tạ chị có lòng chỉ giáo, tôi xin ghi tạc không quên! Chỉ không biết cô có nói gì không? CON HỒNG. — (che miệng cười) Cô em ấy à? để em nói chuyện cho cậu nghe: Đêm qua gió mát, trăng trong, Canh khuya cô dặn rằng Hồng phải sang! Đến bây giờ còn chửa điểm trang, Miệng thì nhắc cậu cử Trương <*III.1.03*> có đến nghìn lần! (07) CẬU TRƯƠNG. — Cô đã có lòng thương, chị Hồng! tôi có bức thư, không biết gửi sang có được không? Ý́ tôi muốn phiền chị cầm về hộ! CON HỒNG: Thư từ mà xem đến bây giờ, Chắc là ngơ ngẩn, ngẩn ngơ mất ngày! Nhưng rồi cô em giở mặt thét: Hồng! Chứ thư từ của ai mà mày dám đem về đây? Ồ ra hỗn thật con này! Rồi… xé tan, xé nát, xé ngay tức thì! CẬU TRƯƠNG. — Ồ không! Chắc cô không thế đâu! Chỉ có chị không chịu đem giùm về thôi! Chị cố giúp cho! Tôi xin biện vàng lụa đền ơn chị! (08) CON HỒNG: Này thôi đi ông Cử kiết ơi! Ông đừng khoe của, nữa tôi phát phiền! Đến đây tôi nào phải vị tiền, Mà đem đồng công gõ đầu trẻ, ông báo đền cho xong? Ví Hồng mà nhận lễ của ông, Chắc ông coi nó cũng không ra người; Khác đâu phường tựa cửa bán cười! Cành đào dạn gió, ở ngoài tường hoa! Em trẻ con, nhưng có chí khí mà! Liệu lời cậu nói, họa là em nghĩ lại cho! Rằng: "Xin thương tôi thân phận học trò, Quê người, đất khách, nằm co một mình..." (09) CẬU TRƯƠNG. — Xin vâng! Xin chị thương tôi thân phận nằm co một mình. Thưa chị! Thế đã được chưa? CON HỒNG. — Thế cũng chưa được! Nhưng thôi! Cậu viết đi, em đưa hộ cho. (cậu Trương viết) Viết tốt a! Đọc em nghe nào! CẬU TRƯƠNG. — (Đọc) "Trương Củng trăm lạy, dâng thư dưới gác Song Văn tiểu thư: Hôm trước Bà lớn lấy oán đền ơn, chúng tôi dẫu sống như chết! Sau khi tan tiệc, không sao nhắm được mắt! Từng mượn đường tơ, "gửi lòng chua xót. Mà cũng để cho ai biết: Từ đây đi thì người không còn mà đàn cũng không còn! Nhân chị Hồng sang, lại dâng mấy chữ. Hoặc giả tường bên Đông chàng Tống còn có nước sông Tây họ Trang! Nhân mạng việc to! Họa là trông lại. Xiết bao lo sợ, kính đợi tin sương. Gửi theo một bài thơ ngũ ngôn, cúi mong xem đến": "Thêm nặng gánh tương tư! "Ôm đàn ngồi gảy vọng… "Mộng đẹp lúc đương thì, "Lòng xuân ai khỏi động? "Tình này chẳng xét soi, "Tiếng ấy thôi đừng trọng! "Chớ phụ nguyệt dương rằm. Thương lấy hoa lồng bóng!... "Trương Củng kính lạy" (10) CON HỒNG : Tưởng rằng vuốt giấy ráp văn, Ai ngờ đặt bút không cần nghĩ lâu! Trên mấy lời rào trước đón sau, Dưới bài thơ đủ tám câu luật Đường! Viết buông tay, tay gấp vội vàng, Gấp đi, gấp lại, gấp vuông chữ "Đồng". Nhanh vô cùng! Thạo vô cùng! Tài tình, láu lỉnh nhất trong một đời! Tuy giả vờ tha thiết thế thôi! Nhưng tầm thường đã dễ mấy người viết xong? Cho hay "thơ tức là lòng", "Uyên ương" lại thấy ngoài phong chữ đề… Cậu yên tâm, em lĩnh thư về, Sẽ dò la ý tứ, liệu bề nên chăng, Rồi ra sẽ có cách nói năng. Rằng: con người gảy đàn hôm qua ấy họ dặn rằng đưa lại trình cô! (11) — Thư này em xin đưa hộ cậu. Thế nhưng cậu nên lấy công danh làm trọng, chớ để cho chí khí hao mòn! Tay bẻ hoa, liệu mà vin cành quế cung trăng! Chữ ông thánh dạy, chớ viết nhăng thư tình! Chí chim Hồng, đừng nản bởi tiếng Oanh! Cánh Bằng đừng để tơ mành vấn vương! Ví một cô trướng rủ, màn buông, Mà giá một người thềm ngọc, ngựa vàng giảm đi! Rồi nay buồn, mai thảm ly bì, Gầy gò, hốc hác, có hay gì cái ốm tương tư! (12) CẬU TRƯƠNG. — Lời chị dạy chí phải, tôi xin kính nhớ suốt đời! Thế nhưng bức thư vừa rồi, chị Hồng, thế nào chị cũng để ý cho. CON HỒNG. — Cậu cứ yên tâm! Ví bằng duyên chửa bén duyên, Ngày đêm lo liệu em xin hết lòng! Thư này em đưa phải đến xong! Ngọc đây mà chịu bỏ không dùng hay sao? Uốn ba tấc lưỡi ngọt ngào, Đem tâm sự cậu nói vào cô hay! Thế nào chẳng chóng thì chầy, Con người ấy cũng có ngày sang thăm! (vào) CẬU TRƯƠNG. — Hồng nó đem thư đi rồi! Không phải tôi nói khoác, phong thư ấy là một đạo bùa yêu! Mai nó trả lời, tất có cái hay đó. Thơ hay không được gió bay, Người tiên đâu dễ cưỡi mây xuống đời! (13) |
No comments:
Post a Comment