西廂記 第一本 第三折 | I.3 Họa vần |
[正旦上雲]老夫人著紅
娘問長老去了,這小賤 人不來我行回話。[紅上 雲]回夫人話了,去回小 姐話去。 [旦雲]使你問長 老:幾時做好事?[紅雲] 恰回夫人話也,正待回 姐姐話:二月十五日, 請夫人姐姐拈香 。[紅笑 雲]姐姐,你不知,我對 你說一件好笑的的勾當 。咱前日寺裡見的那秀 才,今日也在方丈裡。 他 先出門兒外等著紅娘 ,深深唱個喏道:「小 生姓張,名珙,字君瑞 ,本貫西洛人也,年二 十三歲,正月 十七子時 建生,並不曾娶妻。」 姐姐,卻是誰問他來? 他又問:「那壁小娘子 莫非鶯鶯小姐的侍妾乎 ? 小姐常出來麼?」被 紅娘搶白了一頓呵回來 了。姐姐,我不知了想 甚麼哩,世上有這等傻 角![旦笑雲] 紅娘,休對 夫人說。天色晚也,安 排香案,咱花園內燒香 去來。(01) [下][末上雲]搬至寺中, 正近西廂居址。 我問和 尚每來,小姐每夜花園 內燒香。這個花園和俺 寺中合著。比及小姐出 來,我先在太湖石畔牆 角兒 邊等待,飽看一會 。兩廊僧眾都睡著了。 夜深人靜,月朗風清, 是好天氣也呵!正是「 閒尋方丈高僧語, 悶對 西廂皓月吟」。(02) [越調][斗鵪鶉]玉宇無塵 ,銀河瀉影月色橫空, 花陰滿庭;羅袂生寒, 芳心自警。側著耳朵兒 聽,躡著 腳步兒行:悄 悄冥冥,潛潛等等。 [紫花兒序]等待那齊齊 整整,裊裊婷婷,姐姐 鶯鶯。一更之後,萬籟 無聲,直至鶯庭。若是 回廊下沒揣 的見俺可憎 ,將他來緊緊的摟定; 只問你那會少離多,有 影無形。 [旦引紅娘上雲]開了角 門兒,將香桌出來者。(03)[ 末唱] [金蕉葉]猛聽得角門兒 呀的一聲,風過處衣香 細生。踮著腳尖兒仔細 定睛,比我那初見時龐 兒越整。 [旦雲]紅娘,移香桌兒 近太湖石畔放者![末做 看科雲]料想春嬌厭拘束 ,等閒飛出廣寒宮。看 他容分一 捻,體露半襟 ,嚲香袖以無言,垂羅 裙而不語。似汀陵妃子 ,斜倚舜廟朱扉;如玉 殿嫦娥,微現 蟾宮素影 。是好女子也呵! [調笑令]我這裡甫能、 見娉婷,比著那月殿嫦 娥也不恁般撐。遮遮掩 掩穿芳徑,料應來小腳 兒難行。可 喜娘的臉兒 百媚生,兀的不引了人 魂靈!(04) [旦雲]取香來![末雲]聽 小姐祝告甚麼?[旦雲]此 一柱香,願化去先人, 早生天界!此一柱香, 願中堂 老母,身安無事 !此一柱香......[做不語科][紅 雲]姐姐不祝這一柱香, 我替姐姐祝告:願俺姐 姐早尋 一個姐夫,拖帶 紅娘咱![旦再拜雲]心中 無限傷心事,盡在深深 兩拜中。[長吁科][末雲]小 姐倚欄長歎, 似有動情 之意。(05) [小桃紅]夜深香靄散空 庭,簾幕東風靜。拜罷 也斜將曲欄憑,長吁了 兩三聲。剔團圞明月如 懸鏡。又不見輕雲薄霧 ,都只是香煙人氣,兩 般兒氤氳得不分明。(06) 我雖不如司馬相如, 我則看小姐頗有文君之 意。我且高吟一絕,看 他則甚:「月色溶溶夜 ,花陰寂寂春 ;如何臨 皓魄,不見月中人?」[ 旦雲]有人牆角吟詩。[紅 雲]這聲音便是那二十三 歲不曾娶妻的那傻角 。[ 旦雲]好清新之詩,我依 韻做一首。[紅雲]你兩個 是好做一首。[旦念詩雲] 」蘭閨久寂寞,無事度 芳 春;料得行吟者,應 憐長歎人。」[末雲]好應 酬得快也呵!(07) [禿廝兒]早是那臉兒上 撲堆著可憎,那堪那心 兒裡埋沒著聰明。他把 那新詩和得忒應聲,一 字字,訴衷 情,堪聽。 [ 聖藥王]那語句清,音律 輕,小名兒不枉了喚做 鶯鶯。他若是共小生、 廝覷定,隔牆兒酬和到 天明。方 信道「惺惺的 自古惜惺惺。」 我撞出去,看他說甚 麼。(08) [麻郎兒]我拽起羅衫欲 行,[旦做見科]他陪著笑 臉兒相迎。[紅雲]姐姐, 有人,咱家去來,怕夫 人嗔著。(09) [鶯回顧下][末唱]不做美 的紅娘太淺情,便做道 「謹依來命」。 [么篇]我忽聽、一聲、 猛驚。原來是撲刺刺宿 鳥飛騰,顫巍巍花梢弄 影,亂紛紛落紅滿徑。 小姐,你去了呵,那 裡發付小生! [絡絲娘]空撇下碧澄澄 蒼苔露,明皎皎花篩月 影。白日淒涼枉耽病, 今夜把相思再整。 [東原樂]簾垂下,戶已 扃,卻才個悄悄相問, 他那裡低低應,月朗風 清恰二更,廝徯幸:他 無緣 ,小生薄命。(10) [綿搭絮]恰尋歸路,佇 立空庭,竹梢風擺,斗 柄雲橫。呀!今夜淒涼 有四星,他不瞅人待怎 生!雖然是 眼角兒傳情 ,咱兩個口不言心自省 。 今夜甚睡到得我眼裡 呵!(11) [拙魯速]對著盞碧熒熒 短檠燈,倚著扇泠清清 舊幃屏。燈兒又不明, 夢兒又不成;窗兒外淅 零零的風兒 透疏檑,忒 楞楞的紙條兒鳴;枕頭 兒上孤另,被窩兒裡寂 靜。你便是鐵石人,鐵 石人也動情。 [么篇]怨不能,恨不成 ,坐不安,睡不寧。有 一日柳遮花映,霧帳雲 屏,夜闌人靜,海誓山 盟。恁時節 風流嘉慶, 錦片也似前程,美滿恩 情,咱兩個畫堂自生。 [尾]一天好事從今定, 一首詩分明照證;再不 向表瑣闥夢兒中尋,則 去那碧桃花樹兒下等。[ 下] (12) |
Cảnh I. — Biệt thự họ Thôi
OANH OANH. — (ra) Mẹ tôi sai con Hồng sang hỏi sư cụ hôm nào thì làm chay. Nó đi đã lâu, sao chưa thấy về thưa lại? CON HỒNG. — (ra) nói một mình: — Thưa với Bà lớn rồi, giờ vào thưa lại với cô tôi rõ. OANH OANH. — Em hỏi, sư cụ nói thế nào? CON HỒNG. — Con vừa thưa với bà, đương định vào thưa lại với cô. Ngày rằm tháng hai này, không biết "cúng Phật cúng phiếc" gì ấy, mời bà và cô sang dâng hương. (cười) Con xin thưa với cô một câu chuyện thấy tức cười: cái chàng mà hôm trước ở ngoài vườn hoa, cô với con nhác trông thấy ấy, hôm nay cũng thấy ngồi ở phương trượng. Chàng ta ra trước, đón con ở ngoài cửa, chào một cách rất lễ phép rồi hỏi: “Chị có phải chị Hồng, người hầu cô Oanh không?” Thế rồi lại nói luôn: “Tôi họ Trương, tên Củng, tự là Quân Thụy, quê ở Tây Lạc, năm nay hai mươi ba tuổi, sinh giờ Tí ngày mười bảy tháng Giêng, tịnh chưa lấy vợ bao giờ!” OANH OANH. — Ai bảo mày hỏi người ta? CON HỒNG. — Thì nào ai hỏi chàng ta! Chàng ta còn gọi đến cả tên cô, hỏi thường hay ra ngoài không? Con mới dồn cho một trận rồi về đây. OANH OANH. — Mày chẳng mắng người ta nữa thì cũng thôi! CON HỒNG. — Thưa cô, không biết chàng ta nghĩ thế nào! Ở đời lại có hạng người ngốc nghếch đến như thế! Sao con lại chả mắng! OANH OANH. — Mày có thưa với bà không? CON HỒNG. — Thưa chưa! OANH OANH. — Thế thì thôi cùng đừng thưa với bà nữa! Chiều trời đã muộn, ra vườn hoa bày hương án, ta ra thắp hương... (01) Ngâm: Trông xuân chợt rối lòng tơ Tự bên lồng ấp mà chờ bóng trăng. (cùng vào) Cảnh thứ II. — Mái Tây chùa Phổ Cứu, một bên là vườn hoa họ Thôi CẬU TRƯƠNG. — (ra) Dọn vào chùa, được ở ngay dưới Mái Tây. Tôi hỏi thăm sư ông, thì ra đêm nào cô em cũng ra vườn hoa thắp hương... Vừa hay vườn hoa lại ở ngay bên kia tường... Tôi cứ ngồi đợi ngay ở góc tường, bên hòn non bộ này. Đợi cô em ra, nhìn cho no con mắt cũng hay! Đêm khuya, người vắng, gió mát, trăng thanh, chiều trời mới đẹp làm sao chứ! Ngâm: Rỗi bàn chuyện với thầy tăng! Buồn ngâm thơ với bóng trăng đỡ buồn. (02) Hát: Khuôn thiêng chẳng chút bụi trần! Ánh trăng át nhạt dòng Ngân, ngang trời! Sân hoa, bóng rợp tơi bời, Áo là ngại lạnh, bồi hồi lòng xuân… Nghiêng vành tai, rén gót chân, Bên tường tôi ngóng, góc sân tôi rình. Rình rình, ngóng ngóng Oanh Oanh, Tha tha thướt thướt xinh xinh tuyệt vời! Muôn loài im tiếng: canh hai! Qua tường, tôi nấp bên ngoài hiên Đông, Thấy bước ra là ôm riết vào lòng, Nỗi niềm sẽ liệu gạn gùng cho ra: Cớ sao tiếng vắng, hơi xa, Chưa hề sum họp, những là chia phôi? OANH OANH. — (ra ở bên vườn hoa) Hồng ơi! Mở cửa mạch đem hương án ra, em! (03) CẬU TRƯƠNG : Then hoa sịch động cách tường! Gió đưa thoáng thấy mùi hương áo quần! Rén gót lên nhìn lại cho gần, So với khi mới gặp, mặt có phần thêm tươi! Mãi đêm nay mới nhìn được rõ mười: Ả Hằng cung Nguyệt đã chắc đẹp người như thế chưa! "Bó buộc tuổi xuân âu cũng ngán, cất mình bay lẻn khỏi cung trăng!" Mặt ngọc trông ngang, vạt hồng nửa khép; không nói phất phơ tay áo; đứng yên tha thướt quần là... Ví tả vào trong phú Trần vương thực đáng gái thần bến Lạc; phỏng đứng tựa ngoài đền Thuấn đế rõ ràng là bà chúa sông Tương! Người đâu đẹp cha chả là đẹp a! Dưới hoa bước chậm rì rì, Bàn chân nhỏ quá chưa đi đã chồn! Càng gần càng trăm đẹp, nghìn dòn; Thảo nào chẳng thu mất linh hồn người ta! (04) OANH OANH. — Đem hương đây! CẬU TRƯƠNG. — Ta thử nghe xem cô em khấn khứa những gì? OANH OANH. — Thắp tuần hương này, xin cầu cho cha tôi siêu sinh tịnh độ! Thắp tuần hương này, xin cầu cho mẹ tôi trường thọ bách niên! Thắp tuần hương này… (nín lặng hồi lâu) CON HỒNG. — Thưa cô, sao đêm nào đến tuần hương ấy, cô cũng nín lặng? Thôi, cô để con khấn hộ! Con xin cầu Trời, khấn Phật, phù hộ cho cô con, lấy được cậu con là người ra ngoài hào hoa, vào trong phong nhã, tài cao học rộng, thi đậu Trang Nguyên, cùng cô con ăn ở đến trăm năm đầu bạc ạ! OANH OANH. — (thêm hương, lạy) Ngâm: Thế gian bao nỗi đau lòng, Xin đem gửi cả vào trong lạy này! (thở dài) CẬU TRƯƠNG. — Thưa cô! Có điều chi bận nghĩ, mà cô lại đứng tựa bao lơn cất tiếng thở dài như thế? (05) Khói trầm tỏa khắp sân không, Đêm khuya vắng cả gió Đông lay mành! Lạy xong, đứng tựa một mình, Thở dài mấy tiếng trăm tình đầy vơi! Trăng tròn như mảnh gương soi! Khắp vườn sương nhạt, suốt trời mây quang! Hai người đổ lộn khói hương, Cả hai cùng thấy mơ màng, say sưa. (06) — Cứ ý tôi nghĩ thì cô em thở dài như thế, trong lòng tất có cảm điều gì? Mà thưa cô, có lẽ cô cũng là Văn Quân thưở trước đó chăng? Tôi đây tuy không bằng Tư Mã Tương Như, cũng thử ngâm chơi một bài, xem cô em nói ra thế nào đã: Vằng vặc đêm trong nguyệt! Âm thầm cảnh dưới hoa! Cớ sao kề bóng sáng, Chẳng thấy mặt Hằng Nga? OANH OANH. — Có ai ngâm thơ ở góc tường? CON HỒNG. — Nghe rõ tiếng cái anh chàng ngốc hăm ba tuổi, tịnh chưa có vợ bao giờ!... OANH OANH. — Lời thơ mới thanh lịch làm sao. Hồng ơi! Theo vần ta họa một bài chơi? CON HỒNG. — Vâng! Cô thử họa một bài, đọc con nghe! OANH OANH: Vắng vẻ nơi buồng gấm, Buồn xuân thẹn với hoa! Xót tình ai bạo bực, Họa có khách ngâm nga! CẬU TRƯƠNG. — (mừng rỡ) Họa đáp lại mới mau làm sao! (07) Mặt đà đúc sẵn khuôn xinh, Tim còn vùi sẵn thông minh hơn người <*I.3.01*>! Thơ ta họa lại như chơi. Mà văn bay bướm, mà lời thiết tha! Khen tài dệt liễu, thêu hoa. Tên Mình thực đáng gọi là Oanh Oanh! Phải chăng tình lại gặp tình, Thơ ta cũng đã được Mình khen hay! Thì cách tường Mình đấy ta đây, Cùng nhau xướng họa đến sáng ngày mà chơi! — Ta thử trèo tường sang, xem cô em làm ra làm sao! (08) Vén áo là, ta thử sang chơi. Biết rằng Mình có tươi cười đón nhau? Hồng ơi! Xin em chớ cơ cầu, Bảo sao cũng cứ gật đầu cho tôi, Ối thôi xong! Cửa đóng mất rồi. CON HỒNG. — Thưa cô, ta đi vào trong nhà, kẻo sợ bà quở! (cùng Oanh Oanh đóng cửa mạch, vào) (09) CẬU TRƯƠNG : Xì xào, chim vỡ tổ bay... Rung rinh, cành động, bóng lay bốn bề... Tơi bời, hoa rụng ngập lối đi... Long lanh, sương ướt đầm đìa rêu xanh... Chênh chênh, vầng nguyệt xế mành... Bóng hoa rắc xuống rành rành đầy sân... Tương tư, gầy đã mấy phần! Đêm nay ta quyết một lần thử chơi. Rèm buông, then cửa đã cài, Ta thời sẽ hỏi, Mình thời sẽ thưa... Đôi lòng đẹp ý, tình ưa, Trăng trong, gió mát, trời vừa canh hai! Nói lời nào đã được như lời, Ta phường xấu số, Mình người vô duyên! (10) Quay vào vơ vẩn trước hiên, Sân không người vắng, đứng nhìn cảnh đêm: Gió lay ngọn trúc quanh thềm, Ngang trời mây bạc, ngập chìm ánh sao… Mình không thương, ta sống được nào! Bao nhiêu lạnh lẽo dồn vào đêm nay! Có cần chi cuối mắt đầu mày, Miệng Mình chẳng nói, lòng đây ta đã từng! — Nhưng đêm nay thì ma ngủ nào là ám nổi mắt mình đây! Đìu hiu, này gió thổi lùa! Phập phồng, này giấy song hồ động bay! Vắng tanh này bức bình vây! Xanh lè, này ngọn đèn cây cạn dầu! Tờ mờ, này đèn có sáng đâu! Chập chờn, này giấc mộng đêm thâu chẳng thành! Lẻ loi, này gối chiếc một mình! Bẽ bàng, này chăn đệm năm canh lạnh lùng! Ngồi không yên, nằm cũng không xong! Ai người sắt đá, dễ cầm lòng chăng ai? Hẳn có phen liễu đón, hoa cười, Màn buông cánh cuốn, đêm dài khắc canh. Gấm hoa tô điểm tiền trình, Non thề bể hẹn <*I.3.02*> ân tình đôi ta! Hơi xuân đầm ấm một nhà, Tình chung dường ấy mới là tình chung! Trăm năm đà tạc một chữ đồng, Hai bài thơ chứng rõ đôi lòng khát khao! Từ rày, chả cần tìm nhau trong giấc chiêm bao, Chỉ cần ra dưới gốc bích đào <*I.3.03*> đợi nhau! (12) |
@ tác giả: Vương Thực Phủ 王實甫 @ dịch giả: Nhượng Tống @ chú thích: Đặng Thế Kiệt
Saturday 18 March 2017
I.3 (第一本 第三折) Họa vần
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment